Botulinum dùng trong thẩm mỹ – type A (botox) là một chất làm đầy được sử dụng trong thẩm mỹ với liều lượng không gây ngộ độc. Trong khi đó, botulinum type B là loại gây ngộ độc thực phẩm thuộc nhóm B.
Chất độc botulinum dùng trong thẩm mỹ – Chất độc Botulinum là gì?
Botulinum là một loại độc tố thần kinh mạnh, có thể gây tê liệt cơ và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Gần đây, nhiều bệnh nhân đã nhập viện để điều trị sau khi tiếp xúc với vi khuẩn Clostridium botulinum type B trong pate Minh Chay. Tuy nhiên, botulinum type A lại được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực phẫu thuật thẩm mỹ, thường được tiêm vào các vùng da có nếp nhăn động như trán, vùng quanh mắt.
Theo bác sĩ Lê Vi Anh, chuyên gia từ Khoa Da liễu Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, có tổng cộng 7 loại độc tố botulinum (A, B, C, D, E, F và G), nhưng trong y học chỉ có hai loại A và B được sử dụng. Mỗi loại có cấu trúc và cơ chế ức chế sự phóng thích acetylcholine khác nhau.
Theo bác sĩ Anh, độc tố trong pate Minh Chay là do vi khuẩn Clostridium botulinum type B sản sinh, và hàm lượng độc tố rất cao. Trong khi đó, botulinum được sử dụng trong phẫu thuật thẩm mỹ ở Việt Nam là loại A. Độc tố loại A đã được tiến hành bào chế tinh khiết và có hàm lượng đo đếm được, đảm bảo an toàn trong sử dụng.
Trong người bình thường, đầu tận cùng của dây thần kinh kết nối với cơ bắp tại điểm tiếp hợp thần kinh – cơ. Khi dây thần kinh bị kích thích, đầu tận cùng của dây thần kinh sẽ phóng thích chất acetylcholine vào điểm tiếp hợp này, gây sự co bóp của cơ bắp. Khi tiêm botulinum type A, chất này sẽ ức chế sự phóng thích acetylcholine vào điểm tiếp hợp, và bác sĩ sẽ tính toán liều lượng và tiêm vào vùng cơ cần điều trị.
Cơ chế này khác với cơ chế của các loại botulinum gây ngộ độc thực phẩm. Khi thức ăn nhiễm độc tố botulinum, nó sẽ đi qua ruột và xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu, lan truyền đến tất cả các điểm tiếp hợp thần kinh – cơ trong cơ thể, làm chiếm chỗ acetylcholine trong các túi chứa “hoạt chất thần kinh”. Khi đó, acetylcholine không thể được phóng thích vào điểm tiếp hợp thần kinh – cơ, các phân tử protein (thụ thể) acetylcholine trên bề mặt tế bào cơ sẽ không bị kích thích, dẫn đến yếu cơ và tình trạng liệt của cơ bắp.
Vì vậy, khi ăn phải độc tố botulinum type B, người ta có thể mắc các vấn đề liên quan đến liệt cơ, thậm chí tử vong. Trong khi đó, khi sử dụng thuốc tiêm botulinum type A trong phẫu thuật làm đẹp, nó chỉ gây yếu cơ tại vị trí tiêm, không ảnh hưởng đến các cơ khác trong cơ thể.
Bác sĩ Cao Ngọc Duy, Phó Trưởng Khoa Hàm Mặt Thẩm mỹ, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, giải thích rằng tiêm botox hoặc botulinum type A được thực hiện trực tiếp vào một bó cơ cụ thể, chỉ tác động vào bó cơ đó. Mục đích là để điều trị các vấn đề thẩm mỹ, như làm giảm sâu nếp nhăn vùng mắt, trán, chân mày bằng cách làm thư giãn cơ và làm mềm mượt nếp nhăn trên da.
Bác sĩ Duy cho biết: “Ngoài ra, botox dùng trong thẩm mỹ với liều lượng rất thấp, khá an toàn trong thẩm mỹ. Tuy nhiên cũng không được lạm dụng và dùng quá liều khuyến cáo”.
Thông thường, một lọ botox thành phẩm chứa liều lượng botulinum A là 100 đơn vị (IU). Liều gây tử vong trung bình của botulinum type A là 3.000 IU cho một người trưởng thành có trọng lượng trung bình 70 kg. Trong quá trình điều trị thẩm mỹ, liều dùng trung bình từ 60 đến 400 IU được sử dụng cho các vùng cơ lớn. Đối với các vùng nhỏ hơn, chẳng hạn như xóa nhăn vùng mắt, chỉ cần 10-15 IU, và vùng trán từ 20-30 IU, đây không đủ để gây ngộ độc. Vì vậy, botulinum type A vẫn được phê duyệt sử dụng trong lĩnh vực thẩm mỹ trên toàn cầu.
Tuy nhiên, kỹ thuật tiêm botox của các bác sĩ thẩm mỹ phải được thực hiện chính xác, liều lượng botulinum tại mỗi vị trí tiêm được tính toán kỹ lưỡng để đạt được kết quả tốt mà không gây tác dụng phụ.
Khi tiêm botox trong quá trình thẩm mỹ, có thể xảy ra một số biến chứng nhỏ như vết bầm tím, phù nề hoặc đau tại vị trí tiêm, mờ mắt, sưng nề, đau đầu, buồn nôn… Tuy nhiên, các biến chứng nguy hiểm và ít gặp hơn bao gồm sa mí mắt và chân mày, có thể kéo dài từ hai đến ba tháng, hoặc ngộ độc lan sang các cơ quan lân cận trong khu vực tiêm botox.
Người tiêm botulinum cũng có thể gặp phản ứng dị ứng, từ phát ban nhẹ đến phát ban nghiêm trọng hoặc thậm chí sốc phản vệ toàn thân. Nếu thực hiện tiêm sai kỹ thuật hoặc tiêm vào vị trí không chính xác, có thể dẫn đến méo cằm, vẹo mũi, khuôn mặt trở nên đờ đẫn, mệt mỏi hoặc có dấu hiệu dữ dằn. Botox kém chất lượng, hàng giả có thể gây nhiễm trùng hoặc làm liệt cơ mặt, thậm chí có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Để đảm bảo an toàn và đạt được kết quả thẩm mỹ tốt, bác sĩ khuyến cáo không nên tiêm botox tại các cơ sở không có giấy phép, không có bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ thực hiện và không đảm bảo tiệt trùng dụng cụ, cần thay kim trước khi tiêm. Liều lượng sử dụng sẽ được bác sĩ cân nhắc sau khi thăm khám trực tiếp tại bệnh viện.
Quan trọng là không nên ham rẻ khi chọn dịch vụ thẩm mỹ, mà hãy đến bệnh viện chuyên khoa thẩm mỹ để được khám, tư vấn và chỉ định tiêm botox. Kiểm tra sức khỏe trước và sau khi tiêm là cần thiết để tránh các rủi ro. Sau khi tiêm, cần thực hiện kiểm tra định kỳ hàng ba đến năm tháng một lần để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.
BÁO CHÍNH THỐNG – BÁO TỔNG HỢP TIN TỨC MỚI NHẤT.
