Mỹ – Cà phê chứa caffein giúp tăng cường sảng khoái và tỉnh táo. Tuy nhiên, việc sử dụng nhiều hoặc lâu dài có thể ảnh hưởng đến thụ thể adenosine, gây ra tình trạng thiếu ngủ kinh niên.
Giáo sư Richard Alan Friedman, giám đốc phòng khám tâm thần Payne Whitney, đã kể về trường hợp của một người bệnh 32 tuổi, người bị cơn buồn ngủ ập đến khi đang lái xe và bị cảnh sát nghi ngờ sử dụng chất gây nghiện. Tuy nhiên, nguyên nhân thực sự của tình trạng này là do anh ta bị thiếu ngủ kinh niên. Vì áp lực công việc, anh ta chỉ ngủ 5 tiếng mỗi ngày, thay vì 7-9 tiếng được khuyến nghị. Để giữ tỉnh táo, tập trung và đầy năng lượng, anh ta đã tiêu thụ 6 cốc cà phê mỗi ngày.
Một cốc cà phê (236ml) chứa khoảng 100 mg caffein. Tiêu thụ từ 400-500 mg caffein mỗi ngày được coi là an toàn, trong khi mức trên 1.200 mg có thể gây ngộ độc, với các triệu chứng như co giật hoặc rối loạn nhịp tim. Bệnh nhân trong trường hợp trên không nhận ra rằng não của anh ta đang bị thiếu ngủ trầm trọng. Cảm giác tỉnh táo tạm thời chỉ là do caffein tác động. Tuy nhiên, không có loại thuốc nào, bao gồm caffein, có thể hoàn toàn khắc phục tình trạng thiếu ngủ một cách hiệu quả.
Trong não, adenosine đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh giấc ngủ. Lượng adenosine thấp nhất vào buổi sáng khi ta mới thức dậy, và tăng dần trong ngày để tạo áp lực giúp cơ thể có nhu cầu ngủ vào buổi tối. Trong quá trình ngủ, adenosine được loại bỏ khỏi não, giúp ta tỉnh táo khi thức dậy. Caffein là một chất chống lại các thụ thể adenosine mạnh mẽ, ngăn chặn hiệu ứng an thần, làm cho bạn cảm thấy hưng phấn và tỉnh táo.
Khi cắt ngắn giấc ngủ, adenosine không được loại bỏ hoàn toàn khỏi não. Sự thiếu ngủ dẫn đến tăng nồng độ adenosine sót lại trong não, gây ra cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ kéo dài và làm giảm chức năng nhận thức.
Trong trường hợp này, bộ não cố gắng giải quyết tình trạng bằng cách tăng số lượng thụ thể adenosine, tạo cảm giác mệt mỏi và khao khát giấc ngủ. Tuy nhiên, thay vì thực hiện giấc ngủ, nhiều người lại lựa chọn uống cà phê mà không nhận ra rằng chỉ có giấc ngủ đủ mới ngăn chặn sự tăng adenosine.
Thiếu ngủ không chỉ làm bạn mệt mỏi, mà còn làm suy yếu khả năng củng cố trí nhớ của não. Thiếu ngủ cũng có thể gây ra tình trạng dễ cáu gắt, khó kiểm soát cảm xúc ở những người bình thường và làm trầm trọng thêm các vấn đề về trầm cảm và rối loạn lo âu ở những người có sức khỏe tâm thần không ổn định.
Cách để cà phê không phiền đến giấc ngủ
Theo nghiên cứu của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), thời gian bán hủy (khoảng thời gian cơ thể chuyển hóa xong 50% lượng caffein tiêu thụ) thường từ 4-6 giờ. Một người trưởng thành không nên uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày. Tuy nhiên, những người nhạy cảm với cà phê có thể cần giới hạn ít hơn và nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần.
Bên cạnh đó, việc uống cà phê suốt cả ngày sẽ gây khó ngủ và có thể làm mất hiệu quả của các loại thuốc an thần. Điều quan trọng là nên uống cà phê vào buổi sáng và tránh sử dụng sau bữa trưa. Đối với những người có sự chuyển hóa caffein chậm do yếu tố di truyền, họ có thể gặp khó khăn với giấc ngủ ngay cả khi chỉ uống cà phê vào buổi sáng sớm, do đó nên chuyển sang sử dụng trà.
Một điều quan trọng cần lưu ý là bạn không thể dùng caffein để chiến đấu với cảm giác buồn ngủ suốt đời vì dư lượng adenosine trong não ngày càng tăng, gây cảm giác mệt mỏi.
“Khi điều đó xảy ra, đừng hốt hoảng và vội vàng uống thuốc ngủ, hãy để não của bạn được nghỉ ngơi một cách tự nhiên”, giáo sư Friedman khuyên.
BÁO CHÍNH THỐNG – BÁO TỔNG HỢP TIN TỨC MỚI NHẤT.
